Türkmenistanyň Döwlet Daşary
Ykdysady Iş Banky

 

Заседание Кабинета Министров Туркменистана

Президент Сердар Бердымухамедов по цифровой системе провёл очередное заседание Кабинета Министров, на котором были подведены итоги работы отраслей национальной экономики за январь текущего года, рассмотрены проекты ряда документов, а также актуальные вопросы государственной жизни. 

Председатель Меджлиса Г.Маммедова проинформировала о деятельности Парламента в январе текущего года, а также о подготовке к выборам депутатов Меджлиса.

Как отмечалось, руководствуясь поставленными задачами по последовательному укреплению правовой базы осуществляемых в стране преобразований, в минувшем месяце велась работа по совершенствованию законотворческой деятельности. В этот период приняты 3 Конституционных закона Туркменистана и 2 постановления Меджлиса.

В действующие законодательные акты вносятся изменения и дополнения, вытекающие из принятых на состоявшемся недавно всенародном форуме Конституционных законов «О внесении изменений и дополнений в Конституцию Туркменистана» и «О Халк Маслахаты Туркменистана».

В Меджлисе проведена встреча с парламентской делегацией Государственной Думы Федерального Собрания Российской Федерации, в ходе которой обсуждались вопросы обмена опытом в законотворческой сфере и активизации межпарламентского партнёрства в интересах народов двух стран. Депутаты Меджлиса заслушали выступление Председателя Госдумы В.Володина.

Представители туркменского Парламента участвовали в конференциях по вопросам модернизации национального законодательства, экологии и защиты окружающей среды, организованных ведущими международными структурами, в первую очередь подразделениями ООН совместно с соответствующими государственными органами страны.

За рассматриваемый период представители Меджлиса были командированы в Китайскую Народную Республику, Турецкую Республику и Республику Татарстан Российской Федерации.

Согласно поручениям по обеспечению высокого организационного уровня выборов депутатов Меджлиса Центральная избирательная комиссия по проведению выборов и референдумов в Туркменистане совместно с хякимликами, политическими партиями и общественными объединениями готовится к этому важному общественно-политическому мероприятию. Подготовка осуществляется на основе Конституции Туркменистана и норм Избирательного кодекса. В данной связи на местах разъясняются соответствующее законодательство и его политическая составляющая.

Заслушав информацию, Президент Сердар Бердымухамедов подчеркнул исключительную важность дальнейшей работы по совершенствованию национальной законодательной базы с учётом современных реалий развития страны и приоритетов реализуемого социально ориентированного государственного курса.

Заместитель Председателя Кабинета Министров Х.Гелдимырадов отчитался об итогах работы, проведённой за январь текущего года в отраслях национальной экономики.

За отчётный месяц рост ВВП составил 6,2 процента. В сопоставлении с аналогичным периодом прошлого года на 5,8 процента увеличился показатель произведённой продукции. Во всех секторах экономики отмечаются позитивные показатели.

Объём розничного товарооборота по сравнению с тем же периодом 2022 года вырос на 9,5 процента.

За январь доходная часть Государственного бюджета исполнена на уровне 115,7 процента, а расходная – 97,4 процента.

По крупным и средним предприя­тиям среднемесячная заработная плата в сопоставлении с аналогичным периодом прошлого года больше на 10 процентов. Своевременно профинансированы заработная плата, пенсии, государственные пособия и студенческие стипендии.

Объём освоенных капвложений за счёт всех источников финансирования по сравнению с соответствующим перио­дом 2022 года выше на 9,1 процента.

Были также озвучены показатели по результатам работы, осуществлённой в рамках Национальной сельской программы. Так, в рассматриваемый период велось строительство объектов социального назначения, жилья, а также инфраструктурных систем и инженерных сетей.

Заслушав отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов заострил внимание на необходимости принятия неотложных мер для успешного решения задач и осуществления намеченных на 2023 год мероприятий, предусмотренных Программой социально-экономического развития страны в 2022–2028 годах.

Подчеркнув важность поддержания устойчивых темпов роста ВВП, а также ускорения динамики развития всех отраслей национальной экономики, глава государства адресовал вице-премьеру ряд конкретных поручений.

Затем заместитель Председателя Кабинета Министров Ш.Абдрахманов отчитался об итогах работы, проведённой в курируемых сферах в январе нынешнего года.

Было доложено о технико-экономических показателях, достигнутых в области добычи нефти и газового конденсата, в частности, Государственным концерном «Türkmennebit», а также переработки нефти Туркменбашинским комплексом нефтеперерабатывающих заводов данного Госконцерна, производства бензина, дизельного топлива, сжиженного газа, экспорта «голубого топлива».

Вице-премьер сообщил, что за истекший месяц план по производству полипропилена выполнен на уровне 109,2 процента, смазочных масел – 114,3 процента, по добыче природного и попутного газа – 101,9 процента.

Резюмируя отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов отметил важность реализации комплексных мер по существенному увеличению добычи природного газа и нефти в текущем году, поддержанию эксплуатационного состояния месторождений углеводородного сырья и производственных объектов, а также проведения ремонта на скважинах с пониженным дебитным показателем и повышения эффективности геологоразведочных и буровых работ. В этом контексте вице-премьеру были даны соответствующие поручения.

Заместитель Председателя Кабинета Министров А.Язмырадов, находящийся с рабочей поездкой в Лебапском велаяте, доложил об итогах деятельности курируемых отраслей за январь текущего года, о ходе сезонных сельскохозяйственных работ в регионах страны.

Сообщалось, что в целом по АПК темп роста объёмов производства по сравнению с аналогичным периодом прошлого года составил 105,1 процента.

При этом по Министерству сельского хозяйства и охраны окружающей среды данный показатель равен 105,4 процента, Государственному комитету водного хозяйства – 101,7 процента, Государственному объединению «Türkmen atlary» – 101,9 процента. План по освоению инвестиций выполнен на 195,1 процента.

Отмечалось, что эффективная эксплуа­тация сельскохозяйственной техники, обеспечение её необходимыми запасными частями и другими средствами способствуют качественному выполнению агротехнических мероприятий, связанных с уходом за посевами.

В данном контексте на рассмотрение главы государства был представлен ­проект соответствующего документа.

Заслушав отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов подчеркнул необходимость начать подготовку к реконструкции и укреплению берегов Каракум-реки, разработать проект предстоящей деятельности и найти подрядчика для его реализации.

Следует также проанализировать состояние дел в водном хозяйстве. Нужно осмотреть реки и русла и в случае необходимости произвести их очистку и углубление, сказал глава государства.

Вместе с тем Президент Турк­менистана акцентировал внимание на важности принятия мер по увеличению производства сельскохозяйственной продукции и модернизации системы водоснабжения страны.

Было также поручено реализовать крупный инвестиционный проект по строительству установок опреснения воды Каспийского моря, предпринять надлежащие шаги для приобретения современных земснарядов и специальной техники.

Подписав представленный документ, глава государства дал вице-премьеру ряд соответствующих указаний.

Заместитель Председателя Кабинета Министров Ч.Пурчеков, находящийся с рабочей поездкой в Марыйском велаяте, доложил об итогах деятельности строительного, промышленного и энергетического комплексов, Государственного концерна «Türkmenhimiýa», Государственного агентства по управлению строительством автомобильных дорог и хякимлика города Ашхабад за ­январь 2023 года.

Так, за первый месяц текущего года план по выпуску продукции и осуществлению работ в строительно-промышленном секторе выполнен на 120,4 процента.

За отчётный период Министерство строительства и архитектуры выполнило план по произведённым работам на 111,3 процента.

По Министерству промышлен­ности и строительного производства план по выпуску продукции и осуществлению работ исполнен на 118,2 процента.

По предварительным итогам января этого года Министерство энергетики выполнило план по производству продукции, проведённым работам и оказанным услугам на 113,7 процента.

За период с начала года Государственный концерн «Türkmenhimiýa» выполнил план по производству продукции и оказанию услуг на 131,2 процента.

Государственное агентство по управлению строительством автомобильных дорог за первый месяц нынешнего года выполнило план по проделанной работе и оказанным услугам на 101 процент.

По хякимлику города Ашхабад план по проведённым работам и предоставленным услугам за отчётный период выполнен на 116,4 процента.

Резюмируя отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов акцентировал внимание на важности реализации всех надлежащих мер для достижения чёткой работы предприя­тий строительно-промышленного комплекса, вывода химических производств на полную мощность, бесперебойного снабжения населения и промышленных объектов электроэнергией.

Также было указано на необходимость принятия эффективных шагов по строительству новых и реконструкции действующих автодорог.

Заместитель Председателя Кабинета Министров Б.Атдаев доложил об итогах работы курируемых министерств и ведомств торгового и текстильного комплексов, а также предпринимательского сектора за январь 2023 года.

По Министерству торговли и внешнеэкономических связей в сравнении с аналогичным периодом прошлого года рост торгового оборота составил 107,2 процента, производства продукции – 108,6 процента.

В сопоставлении с тем же периодом минувшего года объём продукции, выпущенной предприятиями Министерства текстильной промышленности, в том числе хлопковой пряжи и тканей, равен соответственно 107,7 и 111,8 процента, швейных и трикотажных изделий – 102,2 процента, кожаных изделий – 117,9 процента.

С начала текущего года план по производству ковровой продукции по Государственному объединению «Türkmenhaly» выполнен на 101,5 процента.

Государственной товарно-сырьевой биржей за январь проведено 25 торговых сессий, на которых зарегист­рировано 2 тысячи 460 договоров.

Темп роста по работам, осуществ­лённым Торгово-промышленной палатой за отчётный период, составил 155,8 процента.

По Союзу промышленников и предпринимателей рост объёмов производства сельскохозяйственной и продовольственной продукции за январь достиг 114 процентов, промышленной – 106 процентов.

Заслушав отчёт и отметив важность реализации целевых мер по стабильному снабжению торговых точек страны потребительскими товарами, в том числе продуктами питания, Президент Сердар Бердымухамедов также акцентировал внимание на необходимости эффективного функцио­нирования текстильных предприя­тий. В данной связи вице-премьеру были даны конкретные поручения.

Заместитель Председателя Кабинета Министров М.Маммедова отчиталась об итогах деятельности в сфере культуры за январь 2023 года, а также о проекте Постановления «Об утверждении порядка и условий присвоения звания «Народный» коллективам художественной самодеятельности.

Проведены различные конференции, творческие встречи, медиафорумы, выставки, агитационно-просветительские и музыкально-песенные мероприятия.

Организованы торжественные конференции с целью разъяснения среди населения сути и значения девиза и символики нынешнего года, а также решений и постановлений, принятых на совместном заседании Милли Генгеша Туркменистана, представителей общественности страны.

Проводились встречи агитационно-разъяснительного характера, посвящённые присвоению статуса города новому современному административному центру Ахалского велаята, а также его наименованию «город Аркадаг».

Организованы различные мероприя­тия в рамках подготовки к 300-летию великого мыслителя Востока и поэта-классика Махтумкули Фраги.

Со 2 по 12 января была проведена Неделя российского кино. В Государственном цирке прошли гастроли артистов Большого Московского государственного цирка.

Совместно с МИД проведена работа по включению в Список Всемирного наследия ЮНЕСКО многосторонних и национальных номинаций.

В рамках государственного визита Президента Туркменистана в КНР были подписаны двусторонние документы между Министерством культуры, Госкомитетом по телевидению, радиовещанию и кинематографии, Государственным информационным агентством и профильными структурами Китая.

В отчётный период на страницах печати, телерадиоканалах, интернет-сайтах освещались достижения страны и происходящие в ней преобразования. Велась соответствующая работа по решению задач, вытекающих из госпрограмм и Концепции развития цифровой экономики.

Заслушав отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов подчеркнул важность дальнейшего совершенствования деятельности учреждений сферы культуры согласно требованиям времени.

Необходимо на постоянной планомерной основе вести работу по повышению качества телевизионных и радиопередач, а также по бережному сохранению памятников историко-культурного наследия, сказал глава Туркменистана, дав в этой связи конкретные указания.

Подчеркнув значение присвоения звания «Народный» в повышении статуса самодеятельных коллективов и их поступательного творческого роста, Президент Сердар Бердымухамедов подписал представленное Постановление и адресовал вице-премьеру соответствующие поручения.

Затем заместитель Председателя Кабинета Министров Н.Аманнепесов доложил об итогах деятельности, осуществлённой в январе текущего года в областях образования, науки, здравоохранения и спорта.

Как отмечалось, в отчётный период была продолжена работа по внедрению в образовательную практику передовых методов обучения, изданию учебников и пособий, повышению квалификации работников данной сферы. Учащиеся школ, успешно выступив на международных предметных интернет-олимпиадах, завое­вали 9 золотых, 5 серебряных и 3 бронзовые медали.

Первый урок второго полугодия 2022-2023 учебного года состоялся под девизом «Счастливая молодёжь с Аркадаг Сердаром». Зимние каникулы организованно проведены по специальным планам.

В январе были также продолжены работы, нацеленные на повышение эффективности научных исследований, расширение международного сотрудничества. Организован приём в аспирантуру и докторантуру в научно-исследовательских учреждениях и вузах страны, а также в клиническую ординатуру и на соискание учёных степеней.

В лечебно-профилактических учреждениях осуществлена плановая работа по различным направлениям медицины. На X Туркмено-германском форуме, состоявшемся по цифровой системе, обсуждены важные вопросы здравоохранения.

За счёт средств Благотворительного фонда по оказанию помощи нуждающимся в опеке детям имени Гурбангулы Бердымухамедова юным туркменистанцам проведены различные операции и лечение. Продолжены строительство и модернизация Научно-клинических центров. Состоялось 10 онлайн-конференций с международными организациями и профильными министерствами иностранных государств. Учёные и специалисты были направлены в рабочие командировки за рубеж для совершенствования квалификации и обмена опытом.

Также проведена работа по развитию физкультуры, спорта и олимпийского движения, подготовке профессиональных спортсменов, внедрению цифровой системы.

В январе текущего года состоялся очередной, VIII съезд Молодёжной организации имени Махтумкули, на котором в Устав организации внесены изменения и дополнения. Начал также издаваться новый электронный журнал «Arkadagly ýaşlar».

Далее вице-премьер отчитался о проекте Постановления «Об утверждении Плана мероприятий, намеченных к проведению по случаю объявления девизом 2023 года – «Счастливая молодёжь с Аркадаг Сердаром».

Данный План разработан на основе предложений министерств и ведомств в целях прославления исторических преобразований и больших успехов, достигнутых независимым нейтральным Туркменистаном в различных сферах, широкой пропаганды реализуемых в стране масштабных программ и крупных проектов, призванных обеспечить благополучие общества и счастливую жизнь молодёжи.

Заслушав отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов акцентировал внимание на организации должным образом деятельности систем нау­ки, образования, здравоохранения и спорта. Как было подчёркнуто, особое внимание следует уделять повышению уровня преподавания в образовательных учреждениях.

Также было указано на необходимость ускорить работы по строительству в велаятах новых зданий онкологических и других медицинских центров, Туркменского государственного педагогического института имени С.Сейди.

Подписав представленное Постановление, глава государства поручил вице-премьеру осуществлять личный контроль за его надлежащим исполнением и проведением всех запланированных мероприятий на высоком организационном уровне.

Далее об итогах деятельности МИД за первый месяц текущего года отчитался заместитель Председателя Кабинета Министров, министр иностранных дел Р.Мередов.

В целях практической реализации внешнеполитического курса нейтрального Туркменистана и решения поставленных задач в рассматриваемый период проводилась комплексная работа по укреплению конструктивного сотрудничества в двустороннем и многостороннем форматах.

В развитии плодотворного парт­нёрства особое значение придаётся визитам и переговорам на высшем уровне. В данном контексте отмечалось, что в отчётный период Президент Туркменистана совершил государственный визит в Китайскую Народную Республику. Состоялся также визит в нашу страну Председателя Правительства Российской Федерации.

Глава Туркменистана провёл телефонные разговоры с Президентами Российской Федерации и Республики Таджикистан.

Предпринимаются соответствующие меры по подготовке к международным мероприятиям, запланированным на нынешний год.

Одним из приоритетных векторов внешнеполитического курса Отчизны является развитие межпарламентских связей. Так, в январе состоялся визит в Ашхабад парламентской делегации Российской Федерации во главе с Председателем Государственной Думы Федерального Соб­рания РФ.

В рассматриваемый период проведён ряд встреч различного уровня, в том числе в режиме онлайн.

Осуществляется последовательная работа по наращиванию внешнеэкономических связей Туркменистана, организации заседаний совместных Межправительственных комиссий и деловых форумов.

Резюмируя отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов, отметив наличие солидного разнопланового потенциала для дальнейшей активизации сотрудничества с зарубежными партнёрами, поручил вице-премьеру, руководителю МИД продолжить систематическую работу в данном направлении.

Генеральный директор Агентства транспорта и коммуникаций при Кабинете Министров М.Чакыев доложил об итогах деятельности подведомственных учреждений за январь текущего года.

За отчётный период по данному комплексу темп роста по выполненным работам и оказанию услуг равен 119,7 процента.

За первый месяц года темп роста в сфере грузоперевозок посредством автомобильного, железнодорожного, воздушного, морского и речного транспорта составил 100,3 процента, а по пассажироперевозкам – 106,4 процента.

Темп роста по оказанию услуг за январь по агентству «Türkmen­demirýollary» составил 108,6 процента, агентству «Türkmenawtoulaglary» – 129,4 процента, агентству «Türkmen­aragatnaşyk» – 111,1 процента. План по предоставлению услуг агентством «Türkmendeňizderýaýollary» выполнен на 106,1 процента. Соответствующая работа проведена по агентству «Türkmenhowaýollary».

В продолжение отчёта прозвучала информация об оказании цифровых услуг, а также о работах по строительству подведомственных транспортно-коммуникационному комплексу производственных и социальных объектов.

Заслушав отчёт, Президент Сердар Бердымухамедов заострил внимание на важности последовательного наращивания пассажиро- и грузооборота, увеличения объёмов транзитных и международных грузоперевозок, масштабирования цифровизации отрасли.

Говоря о необходимости налаживания выпуска судов современных модификаций и земснарядов на судостроительном и ремонтном заводе «Балкан», глава государства адресовал вице-премьеру соответствующие указания.

Затем, обращаясь к участникам заседания, Президент Туркменистана констатировал, что по предварительным результатам темп роста ВВП в январе составил 6,2 процента, в отраслях национальной экономики достигнуто устойчивое развитие.

Как отметил глава государства, в настоящее время следует провести необходимую работу по увеличению объёмов производства в секторах промышленности, эффективно использовать имеющиеся мощности, расширить масштабы деятельности в сфере торговли и услуг. Наращивая экспорт товаров, нужно обеспечить позитивную динамику внешнеторгового оборота.

Следует также продолжить работу по исполнению доходной и расходной части Государственного бюджета в запланированных объёмах.

В минувшем месяце по стране ­объём капиталовложений, освоенных за счёт всех источников финансирования, составил свыше 2 миллиардов манатов, сказал Президент Сердар Бердымухамедов, отметив, что это на 9,1 процента больше, чем в соответствующий период прошлого года.

Освоение с начала года крупных объёмов инвестиций позволило запустить новые промышленные ­объекты и увеличить производственный потенциал. Это даст возможность ещё более улучшить социально-бытовые условия жизни населения, а также создать в регионах дополнительные рабочие места, подчеркнул глава Туркменистана.

Несмотря на то, что руководителями структур народнохозяйственного комплекса проводится определённая работа, предстоит ещё многое сделать по отраслям и регионам, решить немало задач.

В данной связи Президент Сердар Бердымухамедов сделал акцент на том, что на следующей неделе состоится расширенное заседание Кабинета Министров с участием руководителей министерств, отраслевых ведомств, общественных организаций и хякимов. На нём будут подведены итоги 2022 года, проанализировано выполнение принятых программ и данных поручений. Будет также обсуждён ряд других вопросов, связанных с государственным управлением.

Обобщая сказанное, глава государства отметил, что сегодня были рассмотрены результаты деятельности экономического комплекса за январь, некоторые другие вопросы, приняты документы, нацеленные на развитие отраслей.

Завершая заседание Кабинета Министров по цифровой системе, Президент Туркменистана пожелал его участникам крепкого здоровья, семейного благополучия и больших успехов в труде во имя дальнейшего процветания суверенной Отчизны.

TARYHY ÖZGERTMELER BILEN AÝAKDAŞ ÖSÜŞLER Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilmegine 30 ýyl boldy

 

          Türkmenistan häzirki taryhy döwürde dünýä jemgyýetçiliginiň ähli ugurlar babatdaky ösüşine laýyk gelýän özgertmeleri tapgyrlaýyn durmuşa ornaşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň milli ykdysady kuwwatyny ýokarlandyrmak babatda dünýä tejribesini özleşdirmek bilen, raýatlara döredilýän şertlerde döwrebaplyk ýörelgelerinden ugur alynýar. Ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşiň çäklerinde mundan beýläk hem ösdürmek bilen bagly birnäçe döwlet maksatnamalary, meýilnamalar durmuşa geçirilýär. Bu maksatnamalaýyn işleriň çygrynda ýurduň maliýe-bank ulgamynyň hem özboluşly ähmiýete eýe bolup durýandygyny bellemek zerur.

          Milli özygtyýarlylygyny gazanmak bilen özbaşdak dolandyryş ulgamyny, şol sanda milli maliýe-bank ulgamyny döreden Türkmenistan döwletimiz asyryň sepgidinde uly ösüşlere ýetdi. Bu ösüşleriň şerti hökmünde degişli pudagyň işinde öňdebaryjy tejribä, ylmyň soňky gazananlaryna eýerip, dünýäniň ykdysady ulgamyna goşulyşmagyň işjeňleşdirilmegini, ykdysadyýetiň pudaklarynyň arasyndaky baglanyşygyň üpjün edilmegini gazanmaly.

          Halkara maliýe-bank ulgamyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmeginde, iri maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek we dolanyşyk serişdelerini üpjün etmekde hem-de raýatlara edilýän hyzmatlaryň ýeňillikli amal edilmeginde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky hem baý tejribä eýedir. Bu bankyň dünýäniň ykdysady ulgamynyň ösüşinden gelip çykýan wezipeleri yzygiderli durmuşa geçirmek bilen maýa goýum syýasatyny ilerletmekde, bu babatda daşary ýurt kompaniýalaryny hyzmatdaşlyga işjeň çekmekde mynasyp tagallalaryny bellemek gerek. Ilkinji nobatda hem, bankyň ýurt garaşsyzlygy bilen deň taryhynyň, barabar ösüşiniň bardygyny aýtmak bolar. Sebäbi ýurdymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýylynyň bellenilmeginiň yz ýanyndan “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýlip yglan edilen bu täze ýylda bankyň döredilmegine hem 30 ýyl dolýar.

          Türkmenistanyň Garaşsyzlygyna eýe bolmagynyň yzysüre, has takygy  1992-nji ýylyň 27-nji ýanwarynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilmegi bilen döwletimiziň milli maliýe-bank ulgamynda özboluşly özgeriş boldy. Aýratyn-da, Türkmenistanyň maýa goýum syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde bankyň uly goşandy bolup, Türkmenistan özbaşdak döwlet hökmünde dünýäniň ykdysady ulgamyna işjeň goşuldy.

          Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Watanymyzyň Garaşsyzlyk eýýamyna gadam basmagy bilen Döwlet maksatnamalary durmuşa geçirilmegine gatnaşdy. Has anygy, bank häzirki wagta çenli birnäçe möhüm halkara hyzmatdaşlyklary ýola goýdy. Olaryň hatarynda halkara maliýe guramalary, daşary ýurt banklary, ätiýaçlandyryş kompaniýalary we beýlekiler bilen işjeň gatnaşyklar dowam etdirilýär. Milli ykdysadyýetiň strategik pudaklarynyň döwlet kärhanalary, dünýäniň öňdebaryjy daşary ýurt korporasiýalary we hususy kompaniýalar bankyň müşderileriniň esasyny düzýär. Soňky ýyllarda Aziýa-Ýuwaş ummany sebitiniň ýurtlarynyň, esasan hem Ýaponiýanyň, Koreýa Respublikasynyň, Hytaýyň, Singapuryň, Birleşen Arap Emirliginiň, Saud Arabystan Patyşalygynyň we beýleki döwletleriň öňdebaryjy maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk işjeň häsiýete eýe boldy.

          Häzirki wagtda bank dünýäniň 20 ýurdunyň 50-den gowrak daşary ýurt banklary bilen hyzmatdaşlyk saklaýar. Bu bolsa halkara hasaplaşyklaryny we müşderileriň tabşyryklary boýunça tölegleri çalt hem-de netijeli amala aşyrmaga ýardam edýär. Bank halkara banklary we ösüş gaznalary bilen hyzmatdaşlyk pudagynda, Yslam Ösüş banky (YÖB), Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş banky, OPEK gaznasy we beýleki banklar, gaznalar bilen gatnaşyklaryň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berýär. Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Türkmenistanyň hökümetiniň adyndan 1994-nji ýylyň 13-nji sentýabryndan bäri Yslam Ösüş Bankynyň agzasy, 2001-nji ýylyň 20-nji oktýabryndan bäri Hususy Pudagy Ösdürmek boýunça Yslam Korporasiýasynyň agzasy, 2019-njy ýylyň 14-nji aprelinden bäri Maýa Goýumlary we Eksport Karzlary Ätiýaçlandyrmak boýunça Yslam Korporasiýasynyň agzasy, şeýle-de 2021-nji ýylyň 22-nji dekabryndan bäri Söwdany Maliýeleşdirmek boýunça Halkara Yslam Korporasiýasynyň agzasy bolup çykyş edip gelýär.

          Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly ösmegi onuň ulag we ýangyç-energetika, senagat, söwda, oba hojalygy, gurluşyk we beýleki pudaklarynda we hyzmatlar ulgamynda öndürijilikli netijeleriň günsaýyn artmagyna esaslanyp, häzirki wagtda bu ugurlar depginli ösdürilýär. Şunlukda bolsa ýurdumyzyň ykdysady ösüşi ýokary derejedäki serişde mümkinçiligi, islegleriň durnuklylygy, şeýle hem ýurdy ösdürmegiň nebit-gaz, ulag we kommunikasiýa, ýangyç-energetika ýaly ileri tutulýan ugurlara gönükdirilýän köp mukdardaky ýerli we daşary ýurt maýa goýumlary bilen üpjün edilýär.

          Türkmenistanyň mümkinçilikleriniň açylmagynda we ähli pudaklaryň işiniň ilerlemeginde daşary ýurtly maýa goýujylaryň hyzmaty uly bolup, olar ýurdumyzda köp sanly iri taslamalaryň durmuşa geçirilmegine goşant goşýarlar. Esasan-da, olaryň degişli taslamalary maliýeleşdirmeginde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň daşary ýurtly taraplar bilen baglaşan şertnamalary hem-de ylalaşyklary uly hyzmata eýedir. Şunuň bilen baglylykda, milli eksport-import we eksport ätiýaçlandyryş gulluklary bilen hyzmatdaşlyk babatda Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk banky, Hytaýyň, Koreýanyň, Eksport-Import banklary, Germaniýadaky Germes, Koreýanyň K-SURE, Şweýsariýanyň SERV, Italiýanyň SACE we Beýik Britaniýanyň UKEF eksport karz agentleri bilen işewürlik, hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ýola goýdy. Bu bolsa öz nobatynda milli ykdysadyýetiň möhüm pudaklarynda taslamalary maliýeleşdirmegiň esasy çeşmelerini kesgitleýär.

          Diýarymyzyň dürli künjeklerinde ykdysadyýetiň möhüm pudaklaryna degişli desgalaryň taslamalarynyň amal edilmeginde bank möhüm orun eýeleýär. Bank bu babatda karz ylalaşyklarynyň baglaşylmagynda wajyp hyzmaty ýerine ýetirýär. Maliýe-bank işini alyp barmakda bankyň esasy maksady daşary ýurt maýa goýujylaryny taslamalara çekmekden ybaratdyr. Bu ugurda bolsa geçen 30 ýylyň dowamynda durmuşa geçirilen taslamalardyr degişli işler sanardan kän bolup, diňe soňky ýyllaryň dowamynda iri taslamalaryň onlarçasy durmuşa ornaşdyryldy.

          Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe, ýagny soňky ýyllarda daşary ýurt kompaniýalary bilen karz ylalaşyklarynyň hasabyna birnäçe giň gerimli taslamalaryň gurluşygy alnyp baryldy. Gyýanlyda polipropilen we polietilen önümçiligi boýunça zawodyň gurluşygy, Garabogazda karbamid zawody hem-de Owadandepede gazy gaýtadan işlemek we ondan benzin öndürmek boýunça senagat toplumy, şeýle-de Mary şäherinde ammiak we karbamid öndürýän zawodlar toplumy we beýleki iri önümçilik desgalary guruldy we ýurdymyzyň eksport kuwwatyny artdyrmak üçin mümkinçilikler döredildi.

          2018-nji ýylyň fewral aýynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Germaniýanyň iri “Commerzbank AG” banky bilen ýurdumyzyň Oba we suw hojalyk ministrligi üçin Ýewropanyň (GFR, Fransiýa, Italiýa, Niderlandlar) önümçiligi bolan oba hojalyk tehnikalarynyň getirilmegini maliýeleşdirmek boýunça jemi bahasy 121 million 82 müň 500 ýewro bolan karz ylalaşygyny, 2018-nji ýylyň noýabr aýynda Türkmenistanyň energiýa ulgamyny döwrebaplaşdyrmak boýunça taslamany maliýeleşdirmek üçin Aziýanyň ösüş banky bilen umumy bahasy ABŞ-nyň 500 million dollary bolan ylalaşyga gol çekilmegini we beýleki onlarça taslamalary we önümçilik düzümlerini bank tarapyndan ýola goýlan maýa goýum taslamalaryna deliller hökmünde görkezmek bolar.

          Bulardan başga-da, daşary ýurt maýa goýujylarynyň çekilmegi bilen amal edilýän maýa goýum taslamalary ýylsaýyn artýar. Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamak we bu ugurda taslamalary maliýeleşdirmek üçin hem Yslam Ösüş bankynyň Hususy ulgamy ösdürmek boýunça Yslam korporasiýasy bilen ABŞ-nyň 10 million dollary möçberinde maliýe ylalaşygyna gol çekildi we bu karz serişdeleri 2020-nji ýylda doly özleşdirildi. “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny” üstünlikli durmuşa geçirmek babatda häzir “Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan” gaz geçirijisiniň ýurdumyzyň çägindäki böleginiň gurluşygyny maliýeleşdirmek boýunça halkara maliýe guramalary we banklary bilen degişli işler dowam etdirilýär. Bu gaz geçirijiniň Türkmenistanyň çägindäki ähli gurluşyk işlerini gurnamak hem-de turbalaryň we degişli enjamlaryň satyn alynmagyny maliýeleşdirmek boýunça Yslam Ösüş banky bilen degişli karz ylalaşyklaryna gol çekildi.

          Golaýda hem Yslam ösüş bankyndan we OPEK Halkara ösüş gaznasyndan iki sany “Ro-Ro” görnüşli gämini we bir sany ýük gämisini gurmak boýunça taslamalary maliýeleşdirmek üçin karz serişdelerini çekmek ylalaşyldy. Şunuň bilen baglylykda, degişli ylalaşyklary baglaşmak göz öňünde tutulýar. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň 2019-njy ýylda Italiýa döwletine bolan resmi saparynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Italiýanyň Adipson Ind. Srl kompaniýasynyň arasynda gol çekilen Memorandum esasynda Lebap welaýatynda buýan köküni gaýtadan işläp, ýylda 390 tonna glisirrizin turşusyny öndürýän kärhanany gurmak işlerini maliýeleşdirmek meýilleşdirilýär.

Şeýle hem bank tarapyndan nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek, raýatlara hödürlenilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyrmak hem-de innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak maksady bilen, “VISA” halkara töleg ulgamy bilen bilelikde “Milli VISA karty”, “Owerdraft karty” ýaly bank kartlarynyň döredilendigini hem-de “Elektron söwda”, “Internet-banking” hyzmatlarynyň işe girizilendigini bellemek bolar. Maýa goýumlaryny işjeň çekmek Baş maksady bolan bankyň içerki serişde dolanyşygyny, bank amallaryny hem beýleki banklar bilen deň depginde alyp barmagy Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň tejribesiniň hemmetaraplaýyn häsiýete eýedigini aýdyň görkezýär.

          Häzirki döwrüň geljegi uly ugurlarynyň biri hem döwrebap tehnologiýalary, şol sanda töleg kartlarynyň işjeňleşdirilmegine esaslanýan nagt däl hasaplaşyklaryň usulyny giňden ornaşdyrmak bolup durýar. Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky sanly ulgamyň esasy şertleriniň biri bolan resmi web saýtyny milli banklardan ilkinji bolup ulanyşa girizdi, “VISA” kartlaryň ulanylyşyny, nagt däl hasaplaşygy, “Internet-banking” hyzmatyny, umuman dünýä tejribesinden gündelik özleşdirilýän we milli şertlere laýyklykda ulanyşa goýberilýän işleri ilkinjileriň hatarynda ýola goýdy.

          Birleşen Milletler Guramasy we “PricewaterhouseCoopers Audit S.R.L.” maslahatçy kompaniýasy bilen hyzmatdaşlygynyň çäklerinde Türkmenistanda ilkinji gezek 2019-njy ýylyň netijeleri boýunça bankyň maliýe hasabatlary halkara standartlarynyň “Maliýe gurallary” atly 9-njy standartynyň täze görnüşine laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Has takygy, Döwlet daşary ykdysady iş banky ýurdumyzda ilkinji bolup, MSFO-9 (maliýe hasabatlylygynyň halkara ölçegi) laýyklykda maliýe hasabatlylygyna geçdi. Onuň yzysüre bolsa 2020-nji ýylyň netijeleri Beýik Britaniýanyň “Financial Times” abraýly neşiriniň “The Banker” žurnalynyň nobatdaky ýokary derejeli baýragy bilen tassyklanylyp, ol Döwlet daşary ykdysady iş bankyny eýýäm 14-nji gezek Türkmenistanda iň gowy banklaryň hatarynda görkezdi. Bu bolsa bankyň döwrüň ösüşleri bilen aýakdaş gidýändigini ýene bir ýola subut etdi.

          Ýene bir bellemeli ilkinji taslamalaryň biri hökmünde, dünýäniň ykdysady ulgamynyň tejribesine eýerýän milli maliýe-bank ulgamynyň maýa goýum syýasatynyň ösmegine itergi berjek nobatdaky işleriň hatarynda milli Liderimiziň Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň esaslandyryjysy hökmünde çykyş edýändigi bilen bagly karara gol çekmegini görkezip bileris. Täze edaranyň işiniň ýola goýulmagy maýa goýum syýasatynyň has ilerlejekdigine güwä geçýär. Bu hem öz gezeginde ýurduň netijeli ykdysady özgertmesi bolup, ähli pudaklaryň işi bilen utgaşykly sazlaşygy emele getirýär.

          Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň soňky 10 ýylda gazanan netijelerine nazar salnanda, esasy görkezijileriň ösüş depgininiň ýylsaýyn artýandygyna göz ýetirmek bolýar. Şeýlelikde aktiwleriň hasabyna gelip çykýan netijeler tapawutly görkezijilere eýe bolup, 2012-nji  ýylda 9 226,2 million manada deň bolan bolsa, 2021-nji ýylda 30 012,1 million manada barabar bolup takmynan 3 esse ýokarlandy. Şeýle hem bankyň karz bukjasy 2012-nji ýylda 2 940,4 million manat bolup, 2021-nji ýylda bu görkeziji 15 531,6 million manada çenli ýokarlandy.

          Görkezijileriň hatarynda degişli ýyllaryň statistikasyna görä, bankyň ýerine ýetirýän hyzmatlaryndan gelýän arassa peýdanyň hem ýokary depginde artandygyny bellemek bolar. Şunda 2021-nji ýylda gazanylan 213,6 million manatlyk arassa peýdanyň 10 ýyl mundan öňki degişli netijeden, has takygy   2012-nji ýylyň netijesi boýunça gazanylan 40,4 million manatdan bäş esse töweregi ýokarydygyny görmek bolýar.

          Bankyň esasy görkezijileriniň ösüş depgininde soňky ýyllar boýunça maýanyň ýyllyk hasaby barada aýdylanda, onuň 2012-nji ýylda 366,3 million manat möçberine barabar netijesi bolan bolsa, 2021-nji ýylyň netijelerine laýyklykda ol 1 545,1 million manada ýetdi.

          Bankyň 30 ýyllyk taryhynda diňe daşary ýurt çekilen maýa goýumlaryň sany 153 sany bolup ABŞ-nyň 12.3 milliard dollaryna (43 milliard manat) barabar boldy. 

Jemläp aýtsak, taryh üçin uly bolmadyk 30 ýyllyk döwürde ýokary ykdysady kuwwata eýe bolan Türkmenistan döwletimiziň ösüşlerine mynasyp goşant goşýan Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň hem Garaşsyz döwletiň gadamlary bilen aýakdaş ösüşi ýylsaýyn artýar. Aslynda, ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň her bir ulgamynyň ösüşi Garaşsyzlyk düşünjesine kesgitlemedir, onuň aýdyň beýanydyr. Milli bank ulgamynyň işiniň ösüşlerini hem buýsançly taryh sahypalaryna altyn harplar bilen beýan etmek bolar.

 

Dünýäniň ykdysady ulgamynyň işjeň hyzmatdaşy Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilmegine 31 ýyl boldy

          Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly  Baştutanlygynda «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip yglan edilen ýylda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilmegine 31 ýyl doldy. Ýurdumyzyň taryhy ösüşinde, aýratyn-da Türkmenistan döwletimiziň dünýäniň ykdysady ulgamyna işjeň goşulmagy netijesinde daşary ýurtlaryň maliýe guramalarydyr banklary bilen netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmagynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilmegi milli ykdysadyýetiň ösdürilmeginde möhüm ädim boldy.          1992-nji ýylyň 27-nji ýanwarynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilmegi Döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegine uly itergi berdi. Häzirki wagta çenli bankyň döredileninden bäri geçen 31 ýylyň dowamynda daşary ykdysady gatnaşyklarda Garaşsyzlygyň ösüşli ýoly bilen aýakdaş işler ýerine ýetirildi. Şunuň bilen birlikde hem, bank birnäçe möhüm halkara hyzmatdaşlyklaryň açylmagyna giň goşant goşdy. Olaryň hatarynda halkara maliýe guramalary, daşary ýurt banklary, ätiýaçlandyryş kompaniýalary we beýlekiler bilen häzire çenli dowam etdirilýän işjeň gatnaşyklary bellemek bolar.

          Häzirki wagtda bankyň müşderileriniň esasyny Milli ykdysadyýetiň strategik pudaklarynyň döwlet kärhanalary, dünýäniň öňdebaryjy daşary ýurt korporasiýalary we hususy kompaniýalar düzýär. Soňky ýyllarda Aziýa-Ýuwaş ummany sebitiniň ýurtlarynyň, esasan hem Ýaponiýanyň, Koreýa Respublikasynyň, Hytaýyň, Singapuryň, Birleşen Arap Emirliginiň, Saud Arabystany Patyşalygynyň we beýleki döwletleriň öňdebaryjy maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk täze derejelere çykaryldy.

          Bank halkara banklary we ösüş gaznalary bilen hyzmatdaşlyk pudagynda Yslam Ösüş banky (YÖB), OPEK gaznasy we beýleki banklar, gaznalar bilen gatnaşyklaryň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berýär. Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Türkmenistanyň hökümetiniň adyndan Yslam Ösüş Bankynyň, Hususy Pudagy Ösdürmek boýunça Yslam Korporasiýasynyň, Maýa Goýumlary we Eksport Karzlary Ätiýaçlandyrmak boýunça Yslam Korporasiýasynyň, şeýle-de Söwdany Maliýeleşdirmek boýunça Halkara Yslam Korporasiýasynyň agzasy bolup gelýär.

          Türkmenistanyň mümkinçilikleriniň açylmagynda we ähli pudaklaryň işiniň ilerlemeginde daşary ýurtly maýa goýujylaryň hyzmaty uly bolup, olar ýurdumyzda köp sanly iri taslamalaryň durmuşa geçirilmegine goşant goşýarlar. Esasan-da, olaryň degişli taslamalary maliýeleşdirilmeginde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň daşary ýurtly taraplar bilen baglaşan şertnamalary hem-de ylalaşyklary uly hyzmata eýedir. Bu bolsa öz nobatynda milli ykdysadyýetiň möhüm pudaklarynda taslamalary maliýeleşdirmegiň esasy çeşmelerini kesgitleýär.

          Soňky ýyllarda bank tarapyndan daşary ýurt karzlarynyň çekilmegi netijesinde ýurdumyzda köpsanly taslamalaryň we durmuş maksatly desgalaryň gurluşygy ýola goýuldy. Bu ugurda hyzmatdaşlyk etmekde bank Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk banky, Hytaýyň we Koreýanyň Eksport-Import banklary, Germaniýadaky «Germes», Koreýanyň «K-SURE», Şweýsariýanyň «SERV», Italiýanyň «SACE», Beýik Britaniýanyň «UKEF» eksport karz agentleri, ABŞ-nyň «Deere Credit» kompaniýasy, Germaniýanyň «Commerzbank AG» banky, Aziýanyň Ösüş banky, Şweýsariýanyň «Credit Suisse» banky, OPEK Halkara ösüş gaznasy, Abu Dabi ösüş gaznasy, şeýle-de «ING» banky ýaly banklar we guramalar bilen karz hyzmatdaşlygy alnyp baryldy. Şonuň netijesinde bolsa karz serişdelerini çekmek bilen baglylykda, ýurdumyzyň möhüm pudaklarynda özgertmeler durmuşa geçirildi.

          Daşary ýurtlaryň banklary we kompaniýalary bilen karz ylalaşyklarynyň baglaşylmagy iri taslamalaryň onlarçasyna esas boldy. Bu taslamalaryň hatarynda Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezini gurmak hem-de gaz turbinaly desgalary üçin ätiýaçlyk şaýlaryny satyn almak («Credit Suisse» & «Commerzbank AG»), Oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny hem-de olar üçin ätiýaçlyk şaýlaryny satyn almak («Deere Credit»), Telekeçi fiziki we ýuridik şahslarynyň amala aşyrýan taslamalaryny maliýeleşdirmek (OPEK Halkara ösüş gaznasy), Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda köpugurly elektrik stansiýasynyň gurluşygyny, Balkan welaýatyň Jebel şäherinde howa menzil toplumynyň gurluşygyny, Türkmenabatdaky S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynda garyşyk dökünleri öndürýän önümhananyň gurluşygyny maliýeleşdirmek (Abu Dabi ösüş gaznasy), «Sumitomo Corporation» kompaniýasynyň «Toyota» kysymly awtoulaglary hem-de olar üçin ätiýaçlyk şaýlaryny we sarp ediş serişdelerini satyn almak ýaly taslamalary («ING» banky) mysal hökmünde görkezmek bolar.

          «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny» üstünlikli durmuşa geçirmek babatda häzir «Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan» gaz geçirijisiniň ýurdumyzyň çägindäki böleginiň gurluşygyny maliýeleşdirmek boýunça halkara maliýe guramalary we banklary bilen degişli işler dowam etdirilýär. Bu gaz geçirijiniň Türkmenistanyň çägindäki ähli gurluşyk işlerini gurnamak hem-de turbalaryň we degişli enjamlaryň satyn alynmagyny maliýeleşdirmek boýunça Yslam Ösüş banky bilen degişli karz ylalaşyklaryna gol çekildi.

          Bu agzalyp geçilenlerden başga-da, daşary ýurtlaryň ýokary derejeli banklary hem-de maliýe kompaniýalary bilen karz we maýa goýum hyzmatdaşlyklarynyň bankyň döredileninden bäri geçen 31 ýylyň dowamynda örän köp amala aşyrylandygyny nygtamak gerek. Çünki halkara giňişliginde ykdysady gatnaşyklaryň özara bähbitli, parahatçylyk, düşünişmek hem-de birek-birege ygrarlylyk ýörelgelerine eýerilip dowam bolýar.

          Häzirki wagta çenli bank tarapyndan nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek, raýatlara hödürlenilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyrmak hem-de innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak maksady bilen hem «VISA» halkara töleg ulgamy bilen bilelikde «Milli VISA karty», «Owerdraft karty» ýaly bank kartlary döredildi, şeýle-de sanlylaşdyrmak işlerinde «Elektron söwda», «Internet-banking» hyzmatlary işe girizildi. Baş maksady maýa goýumlary işjeň çekmek bolan bankyň içerki serişde dolanyşygyny, bank amallaryny hem beýleki banklar bilen deň depginde alyp barmagy Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň tejribesiniň hemmetaraplaýyn häsiýete eýedigini aýdyň görkezýär.

          Geljegi uly ugurlarynyň biri bolan döwrebap tehnologiýalary, şol sanda töleg kartlarynyň işjeňleşdirilmegine esaslanýan nagt däl hasaplaşyklaryň usullaryny giňden ornaşdyrmak bankyň alyp barýan işiniň möhüm bölegidir. Bank sanly ulgamyň esasy şertleriniň biri bolan resmi web saýtyny milli banklaryň hatarynda ilkinji bolup ulanyşa girizdi, milli we halkara kartlaryň ulanylyşyny, «Internet-banking» hyzmatyny, umuman dünýä tejribesinden gündelik özleşdirilýän we milli şertlere laýyklykda ulanyşa ýola goýdy.

          Birleşen Milletler Guramasy we «PricewaterhouseCoopers Audit S.R.L.» maslahatçy kompaniýasy bilen hyzmatdaşlygynyň çäklerinde Türkmenistanda ilkinji gezek 2019-njy ýylyň netijeleri boýunça bankyň maliýe hasabatlary halkara standartlarynyň «Maliýe gurallary» atly 9-njy standartynyň täze görnüşine laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Onuň yzysüre bolsa 2020-nji ýylyň netijeleri Beýik Britaniýanyň «Financial Times» abraýly neşiriniň «The Banker» žurnalynyň nobatdaky ýokary derejeli baýragy bilen tassyklanylyp,  Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyny 14-nji gezek Türkmenistanda iň gowy banklaryň hatarynda görkezdi.    

Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe maliýe-bank ulgamynyň häzirki zaman derejede özgerişleri başdan geçirmegi, dünýä tejribesiniň iň täze gazananlarynyň durmuşa ornaşdyrylmagy, halkara derejesinde maýa goýum taslamalarynyň amala aşyrylmagy bankyň alyp barýan işiniň netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün etdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň esaslandyryjysy hökmünde çykyş edýär, ýurdumyzyň gülläp ösmegi bilen aýakdaş özgertmeleri başdan geçirýär. Bu bolsa öz gezeginde ýurdumyzyň maýa goýum syýasatynyň mundan beýläk-de has netijeli bolmagynyň kepilidir.

         

2022-nji ýylyň 27-nji ýanwarynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň döredilenine 30 ýyl dolýar.

 

30 ýyl yzygiderli ösüş, işgärleriň tutanýerli işlemegi, müşderiler we hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli gatnaşyklar!

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky özüniň alyp barýan işinde abraý gazandy, müşderileriň ynamyna we işgärleriň hormatyna mynasyp boldy. Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky öz döredilen gününden başlap, ýurduň Döwlet maýa goýum syýasatyny amala aşyrmaklyga işjeň gatnaşdy. Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Türkmenistanyň hökümetiniň wekili hökmünde halkara maliýe bazarynda öz işini alyp barýar we Türkmenistanyň ykdasadyýetiniň ösmegi ugrunda daşary ýurt maýalaryny çekýär we ýurduň ähmiýetli taslamalaryna maýa goýumynyň amala aşyrylmagyna gatnaşýar.

Bank özüniň döredilen gününden bäri, nebitgaz senagatyna, agrosenagat toplumyna, ulag we aragatnaşyk ulgamyna, ýangyç energetik ulgamyna we senagat, dokma senagaty, saglygy goraýyş we medisina senagatyna maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmegini üstünlikli amala aşyrylýar.

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky köp ýyllaryň dowamynda iri banklar we maliýe institutlar bilen ýakyn hyzmatdaşlyk edýär.

Bank köp ýyllaryň dowamynda sanly karz-maliýe institutlary bilen aragatnaşykda bolmagy, Beýik Britaniýanyň "The Banker" dergisi tarapyndan Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky 14 gezek “Türkmenistanda ýylyň iň gowy banky” diýen hormatly ada mynasyp bolmak bilen ýetilen netijeler bizi guwandyrýar.

Bankyň şeýle derejelere ýetmeginiň esasy şerti ynamly müşderiler we hyzmatdaşlar bolup durýar. Bankyň ýolbaşçylary we işgärleri, Size abadançylyk we uly üstünlikleri arzuw edýär! Biz siziň ynamyňyza we sylagyňyza uly hormat goýýarys, biziň işjeň gatnaşyklarymyz bolsa ösüş ugrundaky hyzmatdaşlygymyzdyr!

Internet banking hyzmaty "SANLY BANK HYZMATLARY"

Internet banking:
 https://ib.tfeb.gov.tm/

 

 ARZA

BIRIKMEK ÜÇIN ARZA
WAGTLAÝYN ÜÝTGEDILMEGI HAKYNDA ARZA
KYBAPLAŞDYRMA SERIŞDELERINIŇ AÝAN EDILENLIGI HAKYNDA ARZA
KYBAPLAŞDYRMA SERIŞDELERINIŇ BERILMEGI HAKYNDA ARZA
MÜŞDERINIŇ PARAMETRLERINI ÜÝTGETMEK HAKYNDA ARZA
YGTYÝARLANDYRYLAN ŞAHSLARY ÖÇÜRMEK  BELLIGE ALMAK
ŞIKAÝAT ARZY
SBHB ŞERTNAMASYNY ÝATYRMAK HAKYNDA  ARZA

 

 DÜZGÜNNAMA

DÜZGÜNNAMA (SANLY BANK HYZMATLARY) TDDYIB

 

Internet-bank ulgamyny peýdalanmak boýunça gözükdirme

Internet-bank ulgamyny peýdalanmak boýunça gözükdirme

 

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ÝGPJ-niň esaslandyryjysy hökmünde çykyş eder

 

 

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň esaslandyryjysy hökmünde onuň gaznasynyň paýnamalarynyň 50 göterimine eýe bolar. Bu kompaniýanyň döredilmegi Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň Dubaýa bolan saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda 9-njy oktýabrda gol çekilen “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmek hakyndaky Ylalaşyk esasynda kesgitlenildi. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň anna güni sanly ulgam arkaly geçirilen nobatdaky mejlisinde wise-premýer Serdar Berdimuhamedow döwlet Baştutanyna Ylalaşygy durmuşa geçirmek barada hasabat berdi. Türkmenistanyň Prezidenti Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini esaslandyryjy hökmünde çykyş etmäge ygtyýar berýän Karara gol çekdi. Gurbanguly Berdimuhamedow degişli düzümiň işinde milli we sebit ähmiýetli täze taslamalary durmuşa geçirmek üçin daşary ýurtlaryň iri işewür düzümleriniň hem-de abraýly halkara maliýe edaralarynyň maýa serişdelerini çekmegiň wajypdygyny belledi. Şonuň bilen birlikde hem, döwlet Baştutany maýa serişdelerini maksadalaýyk ulanmak, daşary ýurt maýalaryny çekmek we olaryň ygtybarly goragyny üpjün etmek maksady bilen, degişli kadalaşdyryş binýadyny kämilleşdirmek babatda anyk görkezmeleri berdi.

 

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky, bankyň kart töleg ulgamynyň enjamlaýyn howpsuzlyk modul toplumyny satyn almak we bank kartlaryny şahsylaşdyrmak çözgüdini kämilleşdirmek boýunça açyk görnüşli bäsleşik yglan edýär.

          Bäsleşige gatnaşmaga gyzyklanma bildirýän taraplar degişli maglumatlary aşakda görkezilen salgydan 09:00-dan 17:00 çenli alyp bilerler. Bäsleşik boýunça teklipler köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde çap edilen gününden başlap 30 iş gününiň dowamynda kabul edilýär.

 

Habarlaşmak üçin telefon belgilerimiz:

+993 12 40 60 02;  +993 12 40 64 41

Biziň salgymyz: Türkmenistan, 744036

Aşgabat ş. Garaşsyzlyk şaýoly, jaý 32

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna Karz ylalaşygyň güýje girmegi we dolandyrylmagy bilen bagly işleri amala aşyrmaga ygtyýar berildi

Türkmenistanyň Prezidentiniň 2021-nji ýylyň 9-njy oktýabrynda çykaran 1515-nji Buýrugyna laýyklykda, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda baglaşylan Türkmenabatdaky S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynda garyşyk mineral dökünlerini öndürýän önümhananyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakyndaky Karz ylalaşygyny ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna ýokarda agzalan ylalaşygyň güýje girmegi we dolandyrylmagy bilen bagly işleri amala aşyrmaga ygtyýar berildi.

Şeýle hem resminama bilen, “Türkmenhimiýa” döwlet konsernine Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen degişli içerki Karz ylalaşygyny baglaşmak tabşyryldy.

TDH

Tender

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky,

 bank kart ulgamynda «MasterCard» halkara töleg ulgamynyň galtaşykly (EMV) we galtaşyksyz hyzmatlaryny synag etmek

  hem-de sertifikatlaşdyrmak işlerini geçirmek boýunça

açyk görnüşli bäsleşik gaýtadan yglan edýär

 

Bäsleşige gatnaşmaga gyzyklanma bildirýän taraplar, degişli resminamalary bankyň merkezi edarasyndan sagat 09:00-dan 17:00-a çenli alyp bilerler. Bäsleşik boýunça teklipler şu bildirişiň çap edilen gününden başlap 30 iş gününiň dowamynda kabul edilýär.

        

Biziň salgymyz: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýolynyň 32-nji jaýy

Telefon belgilerimiz: + 993 12 40 60 02; + 993 12 40 64 41

Elektron poçtamyz: Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň bank ulgamynyň işgärlerine we ähli halkyna

01.11.2021

 

Eziz watandaşlar! Hormatly bank ulgamynyň işgärleri!

Sizi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ykdysady ösüşleriniň we üstünlikleriniň nyşany bolan Türkmenistanyň milli pul birliginiň — manadymyzyň dolanyşyga girizilmeginiň 28 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Milli manadymyzyň dolanyşyga girizilmegi ykdysadyýetimiziň sazlaşykly ösmegi, ýeke-täk döwlet pul-karz syýasatynyň netijeli alnyp barylmagy üçin zerur bolan amatly şertleri döretdi.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň giňden bellenilýän we «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen ýylda hem ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ulgamy bolan bank ulgamy çalt depginler bilen ösýän ulgamlaryň birine öwrüldi. Häzirki döwürde bank ulgamynyň ygtybarlylygyny has-da ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler döwlet syýasatymyzda möhüm orny eýeleýär. Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy, töwekgelçilikleri we maýa goýumlaryny dolandyrmagyň netijeli usullaryny ýokarlandyrmagyň, korporatiw dolandyrmak ulgamyny ösdürmegiň hem-de işewürlik ýagdaýlaryny kämilleşdirmegiň, bankyň girdejisini we düşewüntliligini artdyrmagyň esasynda durnukly ösüşi üpjün etmek geljek üçin möhüm wezipeleriň biridir.

Milli maksatnamalarymyzyň işjeň durmuşa geçirilmegi halkara giňişlikde-de öz beýanyny tapýar. Türkmenistanyň durnukly ykdysady ösüşine halkara guramalar tarapyndan hem oňyn baha berilýär. Dünýä ykdysadyýetinde çylşyrymly ýagdaýlaryň dowam edýändigine garamazdan, ýurdumyzyň halkara maliýe derejesi has-da pugtalandyrylýar. Muňa halkara derejeli agentlik tarapyndan Türkmenistana kesgitlenen derejeler şaýatlyk edýär.

Hormatly bank ulgamynyň işgärleri!

Häzirki döwürde ýurdumyzda bank işini kadalaşdyrýan kanunçylyk namalaryny halkara ölçeglere laýyk getirmek boýunça işler dowam etdirilýär. Döwrüň talaplaryna laýyklykda, bank hyzmatlary hem ösýär. Hasaplaşyklaryň tizligini, serişdeleriň dolanyşygyny çaltlandyrmak maksady bilen, bank ulgamynda elektron tölegler ulgamynyň gerimi giňelýär. Ilatyň maliýe sowatlylygyny ýokarlandyrmak ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Bank ulgamynyň işgärleriniň hünär derejeleri yzygiderli ýokarlandyrylýar.

Ata Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösüşi ilatymyzyň ýaşaýyş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna mümkinçilik berýär. Gazanylýan üstünlikler ýurdumyzda amala aşyrylýan pul-karz, salgyt-býujet, nyrh emele getiriş, maýa goýum syýasatynyň netijelidiginiň aýdyň görkezijisidir. Bu ýetilen sepgitleri Halkara Pul Gaznasy, Bütindünýä banky we beýleki abraýly halkara guramalar tassyklaýar.

Biz geljekde-de ýurdumyzyň pul-karz syýasatyny yzygiderli kämilleşdirmäge, milli ykdysadyýetimiziň önümçilik maksatly ugurlaryny ösdürmäge gönükdirilýän karz serişdeleriniň möçberini artdyrmaga, kiçi önümçilikleri höweslendirmäge, ilat üçin karz-maliýe serişdeleriniň möçberlerini köpeltmäge, karz göterimleriniň mundan beýläk-de elýeterli bolmagyny gazanmaga, bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga, halkara maliýe guramalary bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge, iň täze innowasion, döwrebap tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaga aýratyn üns bereris.

Eziz watandaşlar! Hormatly bank ulgamynyň işgärleri!

Sizi Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiziň milli pul birligi bolan manadyň dolanyşyga girizilmeginiň 28 ýyllygy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, asuda we bagtyýar durmuş, berkarar döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.

Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly Berdimuhamedow.

Türkmen maýa goýum kompaniýasy

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda maýa goýum işjeňligini has-da ösdürmek we ilerletmek ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. Bu ugurda halkara maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlygyň esasynda döwrebap maýa goýum tejribeleri ornaşdyrylýar.

        Türkmenistanyň maýa goýum syýasatyny dünýä tejribesine laýyklykda durmuşa geçirmek üçin Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Abu-Dabi Ösüş Gaznasynyň bilelikde gatnaşmagynda «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti döredildi.

        Hormatly işewürler, Sizi, «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň üsti bilen Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň ösdürilmegine gönükdirilen strategiki taslamalara maýa goýum goýmak isleýän halkara maýadarlaryň mümkinçiliklerinden peýdalanmaga we bu ugurda hyzmatdaşlyk etmäge çagyrýarys.

Biziň salgymyz: Aşgabat ş. Garaşsyzlyk şaýoly, 32 jaýy (TDDYIB)

Telefon belgilermiz: +993(12) 48 19 28, 48 19 38

Elektron poçta salgymyz: turkmeninvest@sanly.tm

Türkmenistan bilen BAE maýa goýum we energetika boýunça resminamalary baglaşdy

Dubaý şäherinde geçirilýän “EKSPO-2020” bütindünýä sergisiniň Baş kabul ediş merkezinde şenbe güni Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň (BAE) Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň işleri boýunça ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýanyň arasynda gepleşikler geçirildi. Gepleşikleriň dowamynda iki ýurduň arasynda ykdysadyýet, maýa goýum, logistika we energetika pudaklaryna degişli birnäçe Ylalaşyklara we özara düşünişmek hakynda Ähtnamalara gol çekildi.

Türkmenistanyň resmi metbugatynyň habaryna görä, duşuşygyň dowamynda taraplar döwletara gatnaşyklaryň şu günki ýagdaýyny we geljegini ara alyp maslahatlaşdylar. Şeýle-de olar häzirki anyk ýagdaýlary nazarda tutup, ileri tutulýan ugurlary hem-de özara bähbitli söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy işjeň artdyrmak, ysnyşykly işewür, ynsanperwer, ylmy gatnaşyklary höweslendirmek babatda pikir alyşdylar.

Hususan-da, emirlikler tarapynyň gatnaşmagynda Türkmenistanda amala aşyrylmagy maksat edinilýän gazhimiýa, maliýe we ulag pudaklarynda, söwda-ykdysady hem-de maýa goýum ulgamlarynda taslamalary durmuşa geçirmek boýunça anyk ädimlere aýratyn üns berildi.

Gepleşikleriň çäklerinde ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekmek dabarasy geçirildi. Şonda Türkmenbaşy Halkara deňiz porty (Türkmenistan) bilen “DP World FZE” (Birleşen Arap Emirlikleri) kompaniýasynyň arasynda porty dolandyrmak we logistika hyzmatlary babatynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama, şeýle hem Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň “Türkmenenergo” döwlet elektroenergetika korporasiýasy bilen “Abu Dhabi Future Energy Company PJSC – Masdar” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Şeýle-de Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Abu-Dabiniň ösüş gaznasy bilen “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmek hakynda Ylalaşyga gol çekdiler.

3.jpg

Mundan başga-da, Türkmenistanyň Türkmenabat şäherindäki garyşyk mineral dökünleri öndürýän himiýa zawodynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda karz Ylalaşygyna gol çekildi.

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Dubaý şäheriniň Hökümetiniň Ykdysady ösüş departamentiniň arasynda özara düşünişmek hakynda we Türkmenistanyň Hökümeti bilen “Nasdaq Dubai Limited” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnamalara gol çekildi.

4.jpg

Şeýle hem Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň dowamynda Dubaýda geçirilen “EKSPO-2020” bütindünýä sergisiniň çäklerinde gurnalan Türkmenistanyň Milli gününiň açylyş dabarasyna gatnaşdy.

Ählumumy abadançylygyň bähbidine hyzmatdaşlyk

Çap edildi 21.08.2022

Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatyna ygrarly bolmak bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döwletara derejede hem-de abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy ösdürýär. Munuň şeýledigini geçen hepdäniň uly ähmiýetli wakasy hem aýdyňlygy bilen görkezdi.

15-16-njy awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda ýurdumyzyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahat utgaşykly görnüşde geçirildi.

Hazar sebitine şeýle uly gyzyklanma birnäçe möhüm ýagdaýlar bilen şertlendirilendir. Ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak şolaryň hatarynda aýratyn orun eýeleýär. Hazar deňziniň geosyýasy hem-de geoykdysady gatnaşyklaryň esasy merkezleriniň birine öwrülýändigi nazara alnanda, onuň ähmiýeti geografik çäklerden has alyslara uzaýar. Bu ýerde deňiz, guryýer we howa ýollaryny özünde jemleýän dünýä derejesindäki iri üstaşyr ulag halkasy kemala gelýär. Forumyň öňüsyrasynda türkmen deňiz kenar ýakasynda ulag toplumynda we logistikada gazanylan üstünlikleri, hödürlenilýän häzirki zaman hyzmatlaryň giň gerimli görnüşlerini görkezýän sergileriň birnäçesi guraldy.

Ugurdaş sergiler Türkmenbaşy Halkara howa menzilinde hem-de Türkmenbaşy Halkara deňiz portunda ýaýbaňlandyryldy. Şolarda ata Watanymyzyň hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ýeten sepgitleri görkezildi. Bulardan başga-da, daşary ýurtly myhmanlara türkmen halkynyň asyrlaryň dowamynda saklanyp gelýän baý medeni mirasy, döredijilik däpleri barada gürrüň berýän sergi bilen tanyşmaga mümkinçilik döredildi. Foruma gatnaşyjylar üçin sungat ussatlarynyň konserti guraldy.

Ýurdumyzda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahatyň geçirilmegi ata Watanymyzyň dünýä giňişligindäki belent abraýynyň hem-de Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge gönükdirilen netijeli başlangyçlarynyň ykrar edilmeginiň subutnamasydyr.

Foruma 40-a golaý döwletiň hem-de halkara guramalaryň 30-dan gowragynyň wekiliýetleri gatnaşdylar. Bu çäre BMG-niň edaralarynyň ýolbaşçylaryny, abraýly halkara, sebit we sebitara guramalaryň hem-de maliýe düzümleriniň ýolbaşçylaryny, hususy ulgamyň, hökümete dahylsyz birleşikleriň, ylmy toparlaryň wekillerini birleşdirdi. Türkmen tarapyndan forumyň işine Hökümet agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri gatnaşdylar.

Mälim bolşy ýaly, bu forumy biziň ýurdumyzda geçirmek başlangyjy Türkmenistan tarapyndan öňe sürüldi hem-de BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 2021-nji ýylda kabul edilen Kararnamada berkidildi. Bu teklibiň wajypdygy döwrüň talaplary bilen tassyklanyldy. Ulag ulgamy dünýä ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biri hem-de dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň durnuklylygyna we deňagramlylygyna gönüden-göni täsir edýän ählumumy durnukly ösüşiň möhüm şerti bolup durýar.

Forumyň ähli mejlisleri Birleşen Milletler Guramasynyň web platformasynda onuň resmi dilleriniň dördüsinde — iňlis, fransuz, ispan hem-de rus dillerinde göni ýaýlymda görkezildi.

Utgaşykly görnüşde geçen forumyň esasy maksady deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň (DÇBÖBD) durnukly ulag we onuň bilen bagly Durnukly ösüş maksatlary ulgamynda gazanan ösüşini seljermekden, şunuň bilen baglylykda, koronawirus pandemiýasynyň hem-de beýleki wehimleriň täsirini kesgitlemekden ybarat boldy. Şeýle hem COVID-19-dan soňky dikeldişde ulagyň esasy orny, howanyň üýtgemeginiň täsirini azaltmak we oňa uýgunlaşmak bilen bagly meselelere garaldy.

Pandemiýa döwründen soň düzümi maliýeleşdirmek, onuň durnuklylygyny üpjün etmek üçin bilimleri, tejribäni hem-de innowasion çemeleşmeleri — çözgütleri alyşmak, DÇBÖBD-de ulag düzüminiň ösüşini we tehniki taýdan hyzmat edilişini gowulandyrmak üçin maslahatlary hem-de mümkinçilikleri ýüze çykarmak, DÇBÖBD-niň bähbitleri üçin ulag ulgamynda halkara goldawy giňeltmek, bu ulgamda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak forumyň esasy wezipeleri boldy.

Maslahatyň işiniň öňüsyrasynda “Awaza” kongresler merkeziniň eýwanynda elektron görnüşli sergi guraldy. Onda deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň mümkinçilikleri hem-de ýurdumyzyň ulag-kommunikasiýa toplumynyň gazanan üstünlikleri görkezildi. Sergide ilaty 533 million adama barabar bolan deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň 32-si barada gürrüň berildi. Bu ýurtlaryň çäk taýdan ýerleşişi olaryň beýleki ýurtlar bilen ykdysady gatnaşyklaryna täsirini ýetirýär. Şonuň netijesinde, olar ykdysadyýetiň düzümleýin kämilleşdirilmegi üçin zerur maýa goýum hem-de maliýeleşdirmek, tehnologiýalar we hyzmatlar ýaly ugurlarda ählumumy söwdanyň artykmaçlyklaryndan doly derejede peýdalanyp bilmeýärler. Şunuň bilen birlikde, monitorlarda ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlyk üçin giň ýollary açýan, geljegi uly taslamalar barada maglumatlar berildi.

Maslahatda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň beýan eden täze başlangyçlarynyň ähmiýeti aýratyn nygtaldy. Döwlet Baştutanymyz foruma gatnaşyjylaryň öňünde wideoýüzlenme bilen çykyş edip, Türkmenistanyň ählumumy ulag hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmäge hem-de giňeltmäge taýýardygyny tassyklady. Şol başlangyçlaryň hatarynda BMG-de deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň bähbitlerini goramaga gönükdirilen hem-de BMG-niň degişli düzümleri bilen yzygiderli iş alyp barjak ýörite iş toparyny döretmek, Baş Assambleýanyň “Ählumumy ulag hyzmatdaşlygynyň ösüşinde we ony pugtalandyrmakda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ornuny ýokarlandyrmak hakynda” Kararnamasyny işläp taýýarlamaga girişmek baradaky teklipler bar.

“Türkmenistan XXI asyryň ulag gurluşynyň integrasiýa ösüşiniň giňişlikleriň, sebitleriň, senagat, serişde, adam mümkinçilikleriniň baglanyşygydygyna ynanýar. Geljek iň uly halkara hem-de sebit deňiz, derýa, awtomobil we demir ýollaryna, howa merkezlerine çykmak, olaryň amatly utgaşmasy hem-de hersiniň artykmaçlygyndan peýdalanmak bilen birleşdirilen ulag aragatnaşyk ulgamyna degişlidir” diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynda nygtady.

Döwlet Baştutanymyz şu forumyň kabul eden çözgütleriniň we teklipleriniň Birleşen Milletler Guramasynyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça 2024-nji ýylda geçirilmegi göz öňünde tutulan üçünji maslahatyna taýýarlyk görmegiň esasyny düzjekdigine ynam bildirdi hem-de Türkmenistanyň öz hyzmatdaşlary we pikirdeşleri bilen bilelikde öňde goýlan bu maksatlara ýetmek üçin aýgytly hereket etjekdigini aýtdy.

Foruma gatnaşyjylara Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň iberen ýüzlenmesi hem okaldy. Onda ulag ulgamyndaky arabaglanyşygyň ähli ýurtlaryň geljegi, aýratyn-da, söwdada nyrhlary peseltmek we ählumumy bazarlara elýeterliligi gowulandyrmak babatda DÇBÖBD üçin möhüm ähmiýete eýedigi bellenilýär. Şunda ykdysadyýetleriň we adamlaryň ýakynlaşmagyna ýardam bermek, oba hem-de şäher etraplarynyň arasyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmak, durnuklylygy ýokarlandyrmak, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin ulagyň örän wajypdygyna üns çekildi. Şunuň bilen birlikde, geljekde bilelikdäki tagallalary işjeňleşdirmegiň hem-de çözgütleriň ähmiýetini artdyrmagyň, düzümi maliýeleşdirmekde ýetmeýän serişdeleriň öwezini dolmak, şol sanda durnukly ulag ulgamyna maýa goýumlary goýmak üçin hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň wajypdygy nygtaldy.

Çykyş edenler deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ygtybarly ulag düzümine, sebit hem-de dünýä söwdasyna işjeň gatnaşmak üçin netijeli üstaşyr gurallarynyň döredilmegine garaşlydygyny bellediler.

Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ulag babatda sebitara hem-de halkara gatnaşyklary gowulandyrmak, üstaşyr ugurlary giňeltmek üçin onuň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny we düzümleýin gurallaryny kämilleşdirmek, sanly ulgamy işjeňleşdirmek, geçelgeleriň işine goldaw bermek üçin oýlanyşykly syýasaty işläp taýýarlamak hem-de mümkin bolan ähli çeşmelerden maliýe serişdelerini çekmegiň hasabyna ekologik taýdan arassa we netijeli ulag ýollaryny ösdürmek, ulag düzümindäki päsgelçilikleri aradan aýyrmak çözgüdi kabul etmegiň esasy bäş ugry hökmünde görkezildi. Munuň özi ilkinji dört maksada ýetmek üçin aýratyn ähmiýetli hasaplanýar.

Forumyň ikinji gününiň maksatnamasy ugurdaş çäreleri — Halkara ulag we üstaşyr geçelgesini döretmek boýunça utgaşdyryjy geňeşiň mejlisini (Aşgabat ylalaşygy esasynda) hem-de “Merkezi Aziýa — Ýakyn Gündogar — Afrika: ulag ulgamynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri” atly ministrler derejesindäki duşuşygy öz içine aldy.

Maslahatyň dowamynda birnäçe köptaraplaýyn we ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.

Forumyň işiniň netijeleri Jemleýji Beýannamada berkidildi. Şonda COVID-19 pandemiýasyndan soňky döwürde deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň durnukly dikeldilişi üçin ulag arabaglanyşygynyň güýçlendirilmeginiň hem-de Hereketleriň Wena maksatnamasynyň ýerine ýetirilişini we Durnukly ösüş maksatlarynyň gazanylmagyny tizleşdirmegiň wajypdygy bellenilýär. Şunuň bilen baglylykda, halkara we sebit bazarlaryny deňze çykalgasy bolmadyk ýurtlar bilen birleşdirmekde üstaşyr daşamalaryň eýeleýän ähmiýetli orny nygtalýar.

Resminamada bellenilişi ýaly, maslahat halkara bileleşigi deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň ykdysady taýdan okgunly hem-de durnukly ösüşi üçin zerur şert bolup durýan netijeli ulag düzümini döretmekde ulag aragatnaşygyny ösdürmek ulgamynda sebit hyzmatdaşlygyny giňeltmek we utgaşdyrmak boýunça işleri goldamaga çagyrýar. Şunuň bilen bir hatarda, kämil üstaşyr daşamalary we söwdany ýeňilleşdirmek, COVID-19 pandemiýasyndan soňky durnukly dikeldiş üçin sanly ulgamlary pugtalandyrmak tagallalary birleşdirmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi.

Şeýle-de ulag ulgamynda howanyň üýtgemeginiň täsirlerini azaltmak hem-de oňa uýgunlaşmak, adatdan daşary howa ýagdaýlary emele gelen halatynda olara taýýar bolmak babatda zerur serişdeleriň we hyzmatlaryň jemlenilmegi üçin deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň mümkinçilikleriniň artdyrylmagynyň örän möhümdigi nygtalýar.

Resminamada Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň netijeleri boýunça esas edilip alnan durnukly ulag boýunça Aşgabat prosesini dowam etmegiň, ýokary derejeli yzygiderli halkara duşuşyklary, köptaraplaýyn maslahatlaşmalary geçirmegiň, bu işleriň çäklerinde bilim beriş çäreleriniň mümkinçiligini we guralyşyny pugtalandyrmagyň möhümdigine aýratyn üns berildi.

Häzir BMG-niň Baş Assambleýasynyň şu ýylyň 13-nji sentýabrynda açyljak 77-nji sessiýasynyň resminamasy hökmünde Awazada kabul edilen Jemleýji Beýannamany taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

“Hereketleriň Wena maksatnamasynyň ulag aragatnaşygynyň anyk wezipelerine hem-de Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde gazanylan tejribeler we meseleler”, “Pandemiýadan soňky döwürde durnukly ösüşi üpjün etmek üçin ulag aragatnaşygyny maliýeleşdirmek — esasy meseleler we çözgütler” ady bilen geçirilen mejlislerde Türkmenistan tarapyndan ulag ulgamynda sebit, dünýä derejesinde netijeli hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge, onuň has amatly görnüşlerini işläp taýýarlamaga gönükdirilip öňe sürlen netijeli başlangyçlaryň wajypdygy we olara bolan islegiň uludygy nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, bu ugurda oňyn halkara gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna, döwletlere hem-de sebitlere uly ykdysady mümkinçiligi üpjün edip bilýän, olaryň strategik bähbitlerini utgaşdyrmaga ukyply kuwwatly birleşdiriji serişde, geosyýasatyň möhüm ýagdaýy bolup durýan, ýaýbaňlandyrylan, howpsuz, döwrebap üstaşyr ulag düzümleriniň kemala getirilmegine ýurdumyzyň goşandyna ýokary baha berildi.

Üstaşyr ulag ulgamynda netijeli ugurlaryň döredilmegi deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň toparynyň dünýä ykdysadyýetine ýakynlaşmagy üçin örän wajypdyr.

Pikir alyşmalaryň çäklerinde forumyň wekilleri şu maslahatyň awtomobil, demir ýol, deňiz we howa ýollaryny özüne birleşdirýän ulag ulgamlarynyň sazlaşykly ösmegine, bu ulgamda giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin intermodal logistik merkezleri döretmäge ýardam etmelidigi barada umumy pikiri aýtdylar. Maslahatyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler hem-de olaryň hyzmatdaşlary üçin ygtybarly hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmak, bar bolan meselelere ünsi çekmek babatda oňat mümkinçilik bolup durýandygy nygtaldy.

Forumyň çäklerinde ikitaraplaýyn duşuşyklar, şol sanda Türkmenistanyň Hökümetiniň agzalary bilen birnäçe daşary ýurtlaryň hem-de halkara guramalaryň wekiliýetleriniň arasynda duşuşyklar geçirildi. Şol duşuşyklarda sebitiň we dünýäniň halkara ykdysady gatnaşyklaryň ösmegine kuwwatly itergi berjek täze ulag geçelgelerini döretmek hem-de ozal hereket edýänlerini giňeltmek boýunça geljegi uly taslamalary nazara almak bilen, hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

17-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky «Berkarar» myhmanhanasynda Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamanyň taslamasyna badalga bermek dabarasy geçirildi.

Multimodal gatnawlary ösdürmekde köpugurly sanly çözgüt bolup durýan Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminama (Global Transit Document) Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesiniň (TRACECA) hökümetara komissiýasynyň Hemişelik sekretariatynyň Halkara ulag diplomatiýasy merkezi, GDA agza ýurtlarynyň Ýolçularynyň hökümetara geňeşi, dünýäniň iri maglumat tehnologiýalaryny işläp düzüjileri hem-de Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamany ulanmaga gyzyklanma bildirýän ýurtlar bilen oňyn hyzmatdaşlygynyň netijesidir.

Halkara üstaşyr ýük daşamalaryny has ýeňilleşdirmäge gönükdirilen ýeke-täk multimodal resminamany işläp taýýarlamak maksady bilen, ozal iş topary döredilipdi. Şonuň düzümine TRACECA agza ýurtlaryň döwlet we gümrük edaralarynyň, synçylaryň — TRACECA maksatnamasyny ulanyjy hökmünde Türkmenistanyň hem-de TRACECA-nyň hyzmatdaşy bolan BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň wekilleri girdiler. 2020-nji ýyldan bäri Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamanyň konsepsiýasynyň üstünde gaýtadan işlemek we onuň jemleýji görnüşini taýýarlamak boýunça işler depginli alnyp baryldy. 2022-nji ýyldan bolsa synag ýük daşamalaryny taýýarlamagyň üstünde bilelikde işlemäge başlanyldy.

Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesiniň (TRACECA) Hökümetara komissiýasynyň Hemişelik sekretariatynyň Baş sekretary A.Asawbaýew çärä gatnaşyjylaryň öňünde sanly ulgam arkaly çykyş edip, Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamany ornaşdyrmagyň Aşgabat prosesiniň çäklerinde ýükleri ibermegiň dünýä derejesindäki halkasyny sanlylaşdyrmaga wajyp goşant boljakdygyny belledi. Halkara ulag geçelgesiniň sanly maksatnamasyny durmuşa geçirmek ulaglaryň dürli görnüşlerini birleşdirýän sebitleýin sanly ulgamy döretmäge mümkinçilik berer. Munuň özi TRACECA agza ýurtlaryň köpüsiniň, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýa döwletleriniň deňze çykalgasy bolmandygy göz öňünde tutulanda aýratyn wajypdyr.

Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamanyň taslamasyna badalga bermek dabarasyna Halkara ulag diplomatiýasy merkeziniň Ýerine ýetiriji sekretary I.Runow, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň Ýolçularynyň hökümetara geňeşiniň başlygy B.Karimow hem-de sebitiň ýurtlarynyň — Gazagystanyň, Täjigistanyň, Türkmenistanyň we Özbegistanyň wekilleri gatnaşdylar.

Çykyşlarda XXI asyryň üçünji onýyllygynyň sepgidinde dünýä ykdysadyýetiniň ykdysady we ösüş ýagdaýlarynyň dürli sebitleriň hem-de yklymlaryň döwletlerini baglanyşdyrýan multimodal geçelgeleriň ugrunda ulag işlerini dolandyrmagy amatly ýagdaýa getirmek maksady bilen, bir nusga getirilen Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamany işläp taýýarlamaga we ornaşdyrmaga aýratyn zerurlygy döredendigi nygtaldy.

Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamanyň ornaşdyrylmagy multimodal daşamalary amala aşyrmak, halkara söwdany hem-de işewürligi alyp barmak üçin şertleri gowulandyrmak bilen birlikde, milli býujetlere salgytlaryň gelmeginiň artmagyny üpjün edip, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi üçin durmuş-ykdysady we täjirçilik artykmaçlyklarynyň döremegine ýardam berer.

Taslama gatnaşyjylar ulag ulgamynyň sanlylaşdyrylmagynyň sebitiň ýurtlaryna uly ykdysady we syýasy bähbidi üpjün edip bilýän, olaryň strategik bähbitlerini birleşdirýän kuwwatly özara ýakynlaşdyryjy serişde bolup durýandygyny nygtap, bir aýyň dowamynda 2022 — 2024-nji ýyllarda Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamanyň taslamasyny durmuşa geçirmek babatda anyk çäreleriň meýilnamasyny işläp taýýarlamaga taýýardyklaryny biragyzdan beýan etdiler.

Üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy resminamanyň taslamasyna resmi badalga bermek dabarasynyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar Bilelikdäki Beýannamany kabul etdiler. Şonda taraplaryň dürli derejelerde hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde üstaşyr geçirmek boýunça ählumumy sanly ulgamy döretmek baradaky teklibi öňe ilerletmek boýunça mundan beýläk-de hyzmatdaşlyk etmäge taraplaryň taýýardygy tassyklanyldy.

17-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň “Berkarar” myhmanhanasynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahatyň hem-de oňa gabatlanyp guralan çäreleriň netijelerine bagyşlanan brifing geçirildi.

Daşary işler ministrligi tarapyndan guralan brifinge Hökümet agzalary, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň we Mejlisiniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Bellenilişi ýaly, parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk we netijeli halkara hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanan daşary syýasat ugruny yzygiderli durmuşa geçirýän Türkmenistan Durnukly ösüş maksatlaryna ýetilmegi bilen baglanyşykly möhüm wezipeleriň çözgütlerini işläp taýýarlamak boýunça tagallalary birleşdirmekde işjeň orny eýeleýär. Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde ulag ulgamyna wajyp orun berilýär. Bu ugurda ýurdumyz sebit hem-de transkontinental derejede ýaýbaňlandyrylan multimodal üstaşyr ulag we logistika düzümlerini kemala getirmek boýunça iri taslamalaryň başyny başlaýar, olary daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde durmuşa geçirýär.

Şunuň bilen baglylykda, bu meseläniň ileri tutulýan ugurlary, olar babatda pandemiýadan soňky döwürde täzeden dikeltmek, howanyň üýtgemeginiň täsirlerini peseltmek we oňa uýgunlaşmak, geljegi nazarda tutup, özara hereket etmegiň möhüm ugurlaryny kesgitlemek bilen birlikde, häzirki döwrüň ýagdaýlaryndan, wehimlerinden ugur alyp, sazlaşykly çemeleşmeleri we teklipleri işläp taýýarlamak boýunça ara alyp maslahatlaşmalar hem-de pikir alyşmak üçin gepleşikleriň açyk meýdançasy hökmünde forumyň anyk ähmiýeti nygtaldy.

Foruma gatnaşyjylaryň iri wekilçilikli düzümi hem-de daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleri tarapyndan uly gyzyklanma bildirilmegi onuň örän wajypdygyna we möhüm isleg bildirilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär. Köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri maslahaty dessin hem-de giňişleýin beýan etdiler, metbugatda neşir etmegi, internet portallarynda ýerleşdirmegi hem-de oňa bagyşlanan gepleşikleri we habarlary ýaýlymlara bermegi dowam etdirýärler.

Türkmenistanyň Prezidentiniň goldamagynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahat bütin dünýäde parahatçylygyň, abadançylygyň bähbidine durnukly ulag ulgamynda netijeli sebit we ählumumy hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna hem-de giňeldilmegine uly goşant boldy.

19-njy awgustda Daşary işler ministrliginde geçirilen brifing BMG-niň howandarlygynda Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan guralan forumyň netijelerine bagyşlandy. Duşuşyga Türkmenistandaky diplomatik wekilhanalaryň we halkara guramalaryň, ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri çagyryldy.

Brifingiň barşynda maslahatyň işine işjeň gatnaşan ähli döwletlere we halkara guramalara hoşallyk bildirildi. Onuň münberinden beýan edilen oňyn teklipler, pikirler we maslahatlar durnukly ulag ulgamynda hem-de ygtybarly sebitara ulag düzümini ösdürmek boýunça tagallalary birleşdirmekde ählumumy gün tertibini durmuşa geçirmek boýunça geljekki bilelikdäki iş üçin esas döreder.

Forumy guramakda BMG-niň az ösen döwletler, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar hem-de ösüp barýan kiçi ada döwletler boýunça Ýokary wekiliniň müdiriýeti esasy hyzmatdaş bolup çykyş etdi. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasyndan kärdeşlere, şol sanda BMG-niň Türkmenistandaky Hemişelik utgaşdyryjysynyň edarasyna bu möhüm çäräni taýýarlamak we geçirmek boýunça sazlaşykly, netijeli işi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirildi.

Brifingiň barşynda maslahata gatnaşyjylara sanly ulgam arkaly ýüzlenen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňe süren başlangyçlaryna aýratyn üns berildi.

Çykyş edenleriň belleýşi ýaly, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen forumyň ähmiýeti örän uludyr. Milli, sebit we ählumumy derejedäki okgunly durmuş-ykdysady ösüş ulag hem-de logistik düzümiň kämilleşdirilmegini we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegini talap edýär.

20-nji awgustda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa bilen bilelikde Türkmenistanyň Döwlet serhet gullugynyň ýanyndaky ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň Hojalyk müdiriýetiniň täze binalar toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.

Bu waka ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň, şol sanda Döwlet serhet gullugynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak hem-de pugtalandyrmak, harby gullukçylaryň degişli gulluk, ýokary derejeli ýaşaýyş şertlerini döretmek boýunça döwlet tarapyndan maksatnamalaýyn çäreleriň amala aşyrylýandygynyň nobatdaky beýanyna öwrüldi.

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň durmuşyndaky ähli ulgamlaryň okgunly ösüşini, Diýarymyzyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna ynamly goşulyşmagyny üpjün etmäge gönükdirilen daşary we içeri syýasatynyň yzygiderli hem-de üstünlikli durmuşa geçirilýändigini ýene-de bir gezek bütin aýdyňlygy bilen görkezdi.

Berdimuhamedow Söwdany maliýeleşdirmek boýunça ITFC-den karz çekmäge we Çarçuwaly ylalaşygy baglaşmaga rugsat berdi

 

 

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow Hökümetiň  geçirilen mejlisinde milletiň Liderine Söwdany maliýeleşdirmek boýunça Halkara Yslam Korporasiýasyndan (ITFC) karz çekmäge we Çarçuwaly ylalaşygy baglaşmaga rugsat almak barada haýyş bilen ýüzlendi.

Prezident Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, abraýly maliýe guramalary bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmegiň Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridigini belledi. Milletiň Lideri Yslam ösüş bankynyň hem-de onuň toparyna girýän düzümleriň ýurdumyzyň möhüm hyzmatdaşlarydygyny aýtdy.

Döwlet Baştutany Yslam ösüş bankynyň iri halkara taslamasynyň — Demirgazyk — Günorta ulag-kommunikasiýa ulgamyny gurmak baradaky taslamanyň hem-de ýurdumyzyň ulag düzümini döwrebaplaşdyrmak, şol sanda telemehanika we aragatnaşyk ulgamlaryny döretmek, Aşgabat — Garagum — Daşoguz demir ýolunyň energiýa üpjünçiligi ýaly taslamalaryň maýadarlarynyň biridigini kanagatlanma bilen belledi.

Türkmenistanyň adyndan Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky  Yslam ösüş bankynyň agzasy bolmak bilen bellenilen tertipde iş geçirmeklige ygtyýar berilen. Hyzmatdaşlygyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary netijeli häsiýete eýediginiň aýdyň subutnamasydyr.

Döwlet Baştutany ýurdumyzda durmuşa geçirilýän taslamalar üçin Söwdany maliýeleşdirmek boýunça Halkara Yslam Korporasiýasyndan karz çekmek we Çarçuwaly ylalaşygy baglaşmak barada hödürlenen teklibi makullap, bu ädimiň maýa goýum syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň mysaly bolmak bilen, milli ykdysadyýeti mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere anyk tabşyryklar berildi.

Hormatly Türkmenistanyň raýatlary!

Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky Size täze önümçilikleri, maýa goýum taslamalaryny hem-de bar bolan önümçilikleri giňeltmegi maliýeleşdirmek maksady bilen karz serişdelerini hödürleýär!

Göterim möçberi: ýyllyk 7% , 

Möhleti: 10 ýyla çenli

Karz almak üçin ýüz tutmalaryňyzy we resminamalaryňyzy  “Online” tertipde bankyň resmi web-saýtynyň  www.tfeb.gov.tm hem-de  elektron poçtanyň üsti bilen amala aşyryp bilersiňiz.

Habarlaşmak üçin telefon belgilerimiz: Baş bank: 40-61-23, 40-61-24,  40-61-50, 40-61-46

Biziň salgymyz: Aşgabat ş. Garaşsyzlyk şaýoly 32 

Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.

Aşgabat şäher şahamçasy: 21-99-82, 21-99-83, 21-99-84 Biziň salgymyz: 10 ýyl Abadançylyk, 160

Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherindäki şahamçasy: 800 243-2-12-87; 800 243-2-58-86 

Biziň salgymyz: Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäheriniň "Awaza" milli syýahatçylyk zolagynyň Arkadag şaýoly köçesi 

Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.